Havuzda Bağlı klor Nedir ?
03-01-2020
22:52
Havuzda Bağlı Klor Oluşması Nedir?
Klorun sudaki dezenfeksiyon etkisi dört unsura bağlıdır:
Suda bulunan Aktif Klor miktarı (mg/lt cinsinden),
Suyun pH derecesi,
Serbest klorun sudaki mikroplar ile temas süresi,
Suyun sıcaklığı,
Bu dört unsur özetle; Suda yeterli serbest klor ( 1-3ppm) ,yeterli süre içinde ( en az 30 dk) uygun pH aralığında ( 7,2-7,6 aralığı) ve 26-28 °C ısıda uygun dezenfekteyi gerçekleştirir demektir.
Suyun pH değeri yükseldikçe klorun dezenfektan etkisi azalır, su ısısı yükseldikçe klor aktivitesi artar ve çabuk kaybolur.
Suya herhangi bir klor türü eklendiğinde, sudaki nispeten zayıf bir klor formu olan hipoklorit asit (HOCl - sudaki klorun en güçlü öldürme şekli) ve hipoklorit iyonu (OCl-) oluşturur. HCl ve OCl- yüzdesi esas olarak suyun pH'ı ile belirlenir.
Havuz suyu pH'ı yükseldikçe, daha az klor öldürücü formdadır ve daha fazla klor zayıf formdadır. Toplam HCl ve OCl- toplamı, serbest klorun ölçüsüdür. Serbest bulunan klor, suda istediğimiz aktif, öldürücü klor türüdür.
Toplam Bağlı Klora Kloramin nedir?
Klor molekülleri , bazen Kombine Klor olarak da adlandırılan kloraminler oluşturmak için sudaki amonyak ve azot ile birleşebilir. Amonyak ve azot ile birleşerek, bir kloramin sterilizasyon gücünün çoğunu kaybeder.
Bağlı klor Kloraminleri, bir birleştirilmemiş serbest klor molekülünden 60 ila 80 kat daha az etkilidir.
Ayrıca yüzeyden gaz çıkardıkları için güçlü bir klor kokusu hissedilir genel havuz kullanıcıları havuzdaki klorun fazla olduğunda şüphelenir fakat yetersiz klorlama veya şoklama yapılmadığı için havuz suyundaki bağlı klor sevisi artmıştır ve havuzda şiddetli klor kokusu hissedilmektedir.
Havuz suyunda bağlı klor neden oluşur
Kloraminler sürekli olarak sudaki kirleticilerle oluşur. Bu kirletici maddelerin veya bileşiklerin bazıları, yüzücüler tarafından cilt ve saç ürünleri, kozmetikler, terleme, idrar, tükürük, balgam ve az miktarda dışkı maddesi şeklinde suya sokulur.
Aktif bir yüzücü saatte bir punt terlerken, ortalama bir kişi ısıtmalı bir kaplıcada saatte üç punt terler.
Amonyak, fosfat ve azot bileşikleri suya, özellikle asit yağmuruna veya ağır araba toz toprak havuza dolaylı yollardan gele bilmektedirler veya havuzlara su yoluyla da sokulur.
Her yağmur damlası atmosferimizden ve toprak emisyonlarımızdan bir miktar çözünmüş azot içerir.
Birçok çim ve bahçe ürünü, hepsi havuzlar için çok kötü olan azot ve amonyak ve fosfatlar içerir; klor talebinizi artırabilir ve yosun büyümesini teşvik edebilir.
Bağlı klor Kloraminler toplam klor kötü kokarlar, göz ve cilt tahriş edicidirler ve serbest klorun işini yapmaya çalışırken yol alırlar. Bir havuz güçlü bir Klor kokuyorsa, kokusu serbest olan klor değil bağlı klor olan kloramindir.
Güçlü bir klor kokusu sorununa ironik çözüm, kloraminin moleküler bağını parçalamak için havuza daha fazla klor eklemektir.
Havuz suyundaki bağlı klor seviyesini düşürmek için havuzun şok edilmesi ayrıca sudaki diğer tüm patojenik kirleticileri oksitlemek, havuz suyunu dezenfekte etmek ve esasen sterilize etmek gibi bir yan faydaya sahiptir.
Bağlı Klor testi nasıl yapılır?
Havuz suyu içinde organik kirleticilerle reaksiyona girmiş ama parçalayamayıp kloramin formuna dönüşmüş olan klora denir.
Havuz suyunda kabul edilebilir maksimum bağlı klor miktarı 0.6 ppm dir. Bunun üzerindeki bir oranda mutlaka klor şoklaması yapılması gerekir.
Bağlı klor miktarı = Toplam Klor – Serbest klor
Başka bir ifade ile;
Bağlı klor miktarı= DPD3 – DPD1
Toplam Klor:
Havuz suyunda serbest veya bağlı halde bulunan klorların toplamına toplam klor denir.
Toplam klor miktarı ölçümü, DPD1 ile yapılan Serbest Klor ölçümünden sonra klor ölçüm gözündeki aynı suyun içine DPD3 hapı atılarak yapılır.
Eğer suda Bağlı klor yok ise DPD3 ile yapılan ölçüm ile DPD1 ile yapılan ölçüm aynı sonucu verecektir.
Yapılan ölçümde dpd 1 ile dp3 arasında fark çıkar ise bağlı klor miktarıdır.
Toplam klor miktarının ölçümünde kullanılan diğer bir metot ise kullanımı kolay insta test 6 Çubuk test kitidir . Bu rejant direk olarak havuz suyundaki toplam klor miktarını göstermektedir.
Oysa bizim için önemli olan havuzlarda bulunabilecek inorganik ve organik kirleticilerle savaşacak serbest klor miktarı ve yüzücülerde havuz kaynaklı her türlü hastalığa sebep olan bağlı klor miktarının bilinmesidir.
Klor ölçümü için DPD1 ve DPD3 test hapları kullanılarak yapılacak ölçümler, doğru sonuca erişmemiz için çok önemlidir.
Kloraminleri test etmenin basit bir yolu burnunuzu takip etmektir - kulağa aptalca gelir, ancak havuz suyunuzun kokusuna dikkat ederseniz, bir avuç kepçeyi alıp suyu her test ettiğinizde koklayarak; kloramin seviyeleri arttıkça daha güçlü bir klor kokusu görebilirsiniz, diğer her şey sabittir.
Havuz suyunda şok klorlama
Havuz suyuna aşağıda belirtilen durumlarda klor şoklaması yapılır.
Havuza ilk kez su doldurulduğunda,
Havuza yüklü miktarda su eklendiğinde,
Havuz suyu kötüleşmişse;
Yosun oluşumu,
Bulanık su,
Kahverengi (demir içerikli) su,
Siyah-kahve renk ( mangan içerikli) su,
Bağlı klor miktarı 0,2 mg/lt oranını aşmışsa havuz suyuna şoklama yapılır.
Şok klorlamada klor değeri normale dönene kadar havuz kullanılmamalıdır.(en az 12 saat)
Şoklama günlük havuz ihtiyacının en az 4 katı dozajda uygulanır.
Stabilizatörlü klor kullanılan havuzlarda stabilizatör seviyesinin artmaması için stabilizatörsüz klorla ( kalsiyum hipoklorit veya sıvı klor)) şoklama yapılır.
Havuza klor şoklaması yapılmadan önce pH 'ın 7.0 ile 7.4 aralığında olması gereklidir. Bundan dolayı önce pH ayarlanmalı sonra klor şoklaması yapılmalıdır.
Klor şoklamasın da kullanılacak klorun muhteviyatının bir önemi yoktur. Önemli olan pH'ı ayarlanmış havuz suyuna günlük kullanılması gereken klorun en az 4 katının verilmesidir.
Klor şoklaması yapılırken belirlenecek şok klor miktarının hesaplanmasında kullanılan bir diğer metot ise Bağlı klor miktarının 10 katı olarak hesaplama yapmaktır.
Havuzda Oluşan Bağlı Klor İçin Şoklama Hesabı
100m3 havuz için hesaplanmıştır
100 tonluk bir havuzda, Serbest Klor: 0.6 ppm ( DPD 1 ile) , Toplam klor : 1.0 ppm (DPD 3 ile) olarak ölçüldüğüne göre , bu havuz yapılacak klor şoklamasındaki klor miktarını tespit edelim.
Bağlı klor = Toplam Klor – Serbest Klor = 1.0 – 0.6 = 0.4 ppm bağlı klor vardır.
Şok Klor = 10 * Bağlı Klor = 10 * 0.4 ppm = 4 mg/lt (ppm) olmalıdır.
Bu durumda havuza klor şoklaması için verilmesi gereken klor miktarı
Sıvı Klor (NaOCL) % 10 'luk olduğu kabul edilirse, 100 tonluk havuza 14 lt verilmesi gerekir.
Kalsiyum hipoklorit Ca(OCL)2 % 65-75 'lik , 100 tonluk havuza 1800 gr verilmesi gerekir.
%56 toz klor sonyundiklora izosiyonurat ile 100m3 havuz suyu için 1,600 gr verilmesi gerekmektedir
Diğer sebeplerden yapılacak şoklamalar için 3-5 ppm arası yeterlidir.
Yüksek dozda klor , sıvı veya granül klorun eklenmesiyle . Klor seviyesini, kombine klor seviyesini 10 ppm yükseltin ve 4 saat orada tutun. Toplam oksidasyonun gerçekleşmesi için bu "kırılma noktası klorlama" eşiğine ulaşılmalıdır. Kesme noktasına ulaşmak için yeterli klor kullanmazsanız, daha fazla kloramin üretilebilir.
Yüzücüler, klor seviyesi 5 ppm veya altına düşene kadar suya girmemelidir.
Not Baglı klor seviyesinin yüksek olduğu durumlarda eger havuz suyu şoklaması toz klor ile şoklama yapılacaksa havuz suyu stabılazör oranını ölçmemiz gereklidir stabilazör oranı ölcümünde eger 100ppm sonuç alır isek havuz suyu şoklamasını sıvı klor olan sodyumhipoklorit ile yapılmalıdır ve şoklama sonrasında stabilazör seviyesi 50 ppm aralığına düşene kadar dezenfektan olarak sıvı klor kullanımına devam edilmelidir.
Havuz suyundaki bağlı klor oluşması nasıl engellenir ?
Bir havuz veya spada bir ozon jeneratörü kurulursa , ozon sistemi çalışırken amonyak ve azot bileşiklerinin oksidasyonu gerçekleşir. Sistem ne kadar uzun süre çalışırsa, ozon amonyak ve azotu o kadar fazla yok edebilir.
Çoğu ozon sistemi sadece havuz veya spa pompası çalışırken çalışmasına rağmen, suya girdiklerinde amonyak ve azotu sürekli olarak oksitleyecek 24 saatlik sistemler mevcuttur.
Bir kum filtresine Zeolit kum ekleyerek , normal filtre kumunu değiştirmek için. ZeoSand , geri yıkama sırasında çıkarılan filtrenin içinde amonyak yakalayan pozitif yüklü mineral zeolit içerir.
Havuz suyunda daha az amonyak, daha az bağlı klor kloramin oluşumu anlamına gelir.
Unutmayın, bir havuzda güçlü bir klor kokusu aldığınızda - ve gözleriniz kırmızı olduğunda, bunun nedeni suda çok fazla [serbest] klor bulunması değil, çok fazla [kombine] Klor olmasıdır.
Serbest klor tek başına kokmaz, gözleri yakmaz. Bu sorunun çözümü , klor ve azot [veya amonyak] 'ın moleküler kombinasyonlarının yok edileceği kırılma noktası klorlamasına ulaşmak için çok daha fazla klor eklemektir